अत्यंत महत्वाचे 5०० समानार्थी शब्द
5०० समानार्थी शब्द या लेखातून आपल्याला शब्दासंपत्तीवर प्रभुत्व नक्कीच मिळवता येईल. शब्दासंपत्तीवर प्रभुत्व मिळविण्यासाठी समानार्थी शब्दांची आवश्यक्यता असते. या 5०० समानार्थी शब्दांचा उपयोग प्रत्येक स्पर्धा परीक्षेच्या तयारीसाठी खूप उपयोगी आहे.
· अभिनेता – नट
· अश्व – घोडा ,तुरग,वारू,तुरंगम,वाजी
· अपराध -गुन्हा
· अग्नि – विस्तव,वन्ही ,पावक ,अनल,आग
· अत्याचार – जुलूम,अन्याय
· अचल – पर्वत,स्थिर,शांत
· अपाय – इजा,त्रास
· अमृत – संजीवनी,सुधा,पीयूष
· अवचित – अचानक,एकदम
· अवर्षण – दुष्काळ
· अमित – अगणित,असंख्य,अमर्याद
· अस्त – मावळणे
· अविरत – अखंड,सतत
· अर्थ – मतलब,उद्देश,हेतू,भावार्थ,तात्पर्य,भाव
· अक्षय – न संपणारा
· अही – भुजंग,सर्प,साप
· अवहेलना – अपमान
· अनर्थ – संकट,अरिष्ट
· अनुरक्ता – प्रेमात पडलेली
· अभियान – मोहीम
· अभिषेक – अभिशेष,अभिषव
· अभ्यास – सराव,व्यासंग,परिपाठ
· अरण्य – वन,रान,कानन,जंगल,विपिन,अटवी
· अभिनय – हावभाव,अंगविक्षेप
· अहंकार – घमेंड,गर्व
· आगत्याने – स्वागतशील दृष्टीने
· अर्जुन – पार्थ,भारत,किरीट,फाल्गुन,धनंजय
· आई – माय,माऊली,माता,जननी,जन्मदात्री,मातोश्री
· आमूलाग्र – मुळापासून शेंड्यापर्यंत
· आरसा – दर्पण
· आकांक्षा – इच्छा
· आण – शपथ
· आकाश – नभ,गगन,अंबर,आभाळ,खग,व्योम,तारांगण,अवकाश,अंतरिक्ष
· आयुष्य – जीवन
· आळशी – ऐदी,कामचुकार,सुस्त,मंद,निरुद्योगी,उठाळ,आळसट
· आनंद – आमोद,हर्ष,तोष,मोद,संतोष,प्रमोद
· आस्था -जिव्हाळा,आदर,अगत्य,आपुलकी
· आश्चर्य – अचंबा,नवल,विस्मय
· आज्ञा – हुकूम,आदेश
· आपत्ती – संकट
· आकाशवाणी – नभोवाणी
· आहार – भोजन,खाद्य
· आमरण – मरेपर्यंत
· आसन – बैठक
· आठवण – स्मरण,स्मृती
· आस – इच्छा,मनीषा
· आसक्ती – हव्यास,लोभ
· अंग – तनू,काया,शरीर,देह
· अंगार – निखारा
· अंगना – स्त्री
· अंत – अखेर,शेवट
· अंतरिक्ष – अवकाश
· इहलोक – मृत्यूलोक
· इशारा – खूण,सूचना
· इंदू – चंद्र
· इंद्र – देवेंद्र ,सुरेन्द्र
· इच्छा – मनीषा,अपेक्षा,आशा,वासना,आराजू,आकांक्षा
· ईश्वर – प्रभू,परमेश्वर,देव,ईश,अलक्ष,अलक,आनंदघन
· उणीव – न्यून,न्यूनता,कमतरता
· उपवन – बाग,बगीचा,उद्यान,वाटिका
· उदर – पोट
· उतारू – यात्रिक,प्रवासी. यात्रेकरू
· उदास – खिन्न,दु:खी
· उपनयन – मुंज
· उंट – उष्ट्र,उष्टर
· उत्कर्ष – भरभराट,वाढ,संपन्नता
· उपद्रव – छळ,त्रास
· ऊर्जा -शक्ती
· ऊन – ऊर्ण,लोकर
· ऋषि – साधू,मुनी
· एकजूट – ऐक्य,एकता,एकी
· ऐतोबा – काम न करणारा
· ऐश्वर्य – वैभव,श्रीमंती
· औक्षण – ओवाळणे
· कष्ट – मेहनत,श्रम
· करमणूक – मनोरंजन
· कट – कारस्थान
· कटी – कंबर
· कृष्ण – मुरलीधर,देवकीपुत्र,मुरारी,कन्हैया,वासुदेव,कान्हा,
· कठोर – निर्दय,निष्ठुर
· कनक – कांचन,सोने,सुवर्ण,हेम
· कमळ – अंबुज,पंकज,राजीव,पुष्कर,कुमुदिनी,सरोज,पद्म,नलिनी,नीरज,अब्ज
· कपाळ – भाल,लल्लाट,मस्तक,कपोल,अलिक,निढळ
· काठ – किनारा,तीर,तट
· कासव – कूर्म,कच्छ,कमठ,कच्छप
· काळजी – आस्था,फिकीर,कळकळ,चिंता
· कान – श्रवण,श्रोत्र,कर्ण
· काळोख – तिमिर,अंधार,तम
· कावळा – एकाक्ष,काक,वायस,काऊ
· काष्ठ – लाकूड
· किल्ला – तट,दुर्ग,गड
· किंकर – अनुचर,सेवक,दास,भृत्य,
· किरण – रश्मी,कर,अंशु,मयुख
· किमया – चमत्कार,जादू
· क्रीडा – मौज,खेळ,विहार,विलास,मनोरंजन
· कुटी – झोपडी
· कुरूप – बेढब,विद्रूप,आकाररहित
· कोकीळ – पिक,कोयल,कोगुळ
· कृपण – चिक्कू ,कंजूष,हिमटा,खंक,कोमटा
· कृश – हडकुळा
· खडक – पाषाण ,खूप मोठा दगड
· खटाटोप – मेहनत,प्रयत्न,धडपड
· खल – दुष्ट,नीच,दुर्जन
· खळ – दुर्जन
· खजिना -भांडार,तिजोरी,द्रव्य,कोश
· खग – विहग,पक्षी,द्विज,अंडज,शंकुट
· खड्ग – तलवार
· खूण – निशाणी,चिन्ह,संकेत
· खून – हत्या,वध
· खेडे – ग्राम,गाव
· खंत – दु:ख,खेद
· ख्याती – कीर्ती,प्रसिद्धी
· गवई – गायक
· ग्रंथ – पुस्तक
· गरज – निकड,आवश्यकता,जरूरी
· गनीम – अरी,शत्रू
· गर्व – अहंकार
· गरुड – खगेंद्र,द्विजराज,वैनतेय,खगेश्वर
· गणपती – लंबोदर,गौरीसुत,गजानन,विनायक,एकदंत,प्रथमेश,गजवदन,गौरीनंदन,गणेश,विघ्नहर्ता,गणराय,चिंतामणी
· गरुड – द्विजराज,वैनतेय,खगेंद्र
· गृहिणी – घरधनीण
· गर्दी – खच,दाटी
· गाणे – गीत
· गाय – गो,धेनू,गोमाता
· गोष्ट – कहाणी,कथा
· गौरव – सत्कार,सन्मान,अभिनंदन
· गंध – परिमळ ,वास
· घर – गृह,सदन,निवास,निकेतन,आलय,भवन,धाम
· घोडा – अश्व,हय,तुरग,वारू
· घास – कवळ,ग्रास
· चेहरा – मुख,तोंड,आनन,वदन
· चौफेर – सर्वत्र,चहूकडे
· चंद्र – शशांक,शशी,राजनीनाथ,इंदू,सुधाकर,सोम,हिमांशु,शुधांशु,निशानाथ,विधू
· चांदणे – ज्योत्स्ना,चंद्रिका,कौमुदी,
· चवताळणे – रागावणे,चिडणे
· छडा – आवड,नाद
· छिद्र – भोक
· जरा – म्हातारपण
· जरब – दबदबा,दरारा,धाक,दहशत,वचक
· जयघोष – जयजयकार
· जमीन – भू,भूई,भूमी
· जिन्नस – पदार्थ
· जीवन – पाणी,आयुष्य,जल
· जिव्हाळा – प्रेम,माया,ममता
· जीर्ण – जुने
· ज्येष्ठ – वरिष्ठ,मोठा
· जल – जीवन,पाणी,नीर,सलिल,उदक
· झाड – तरु,वृक्ष,द्रुम,पादप,शाखी,अगम
· झुंबड – रीघ,गर्दी,थवा,दाटी,खच
· झुंज – संग्राम,लढा,संघर्ष
· झेंडा – निशाण,ध्वज,पताका
· झोका – हिंदोळा
· टंचाई – कमतरता
· ठसा – खूण
· ठग – लुटारू
· ठक – लबाड
· ठेकेदार – मक्तेदार,कंत्राटदार
· डोके – शिर,मस्तक,माथा,शीर्ष
· डोंगर –नग,पर्वत,अचल,शैल
· डोळे – अक्ष,चक्षू,नेत्र,लोचन,नयन,आवाळू
· ढग – जलद,मेघ,अंबुद,अभ्र,पयोद
· ढीग – रास
· तलाव – सारस,कासार,तळे,तटाक,तडाग,सरोवर
· त्वेष – आवेश,स्फुरण
· तरुण – युवक,जवान
· तारुण्य – ज्वानी,यौवन,जवानी
· ताकद – बल,शक्ती
· तोंड – तुंड,मुख,आनन,वदन
· तारे – चांदण्या,नक्षत्रे,तारका
· तारू – गलबत,जहाज
· तलवार – खड्ग,समशेर
· तिमिर – काळोख,अंधार
· तृष्णा – लालसा,तहान
· तृण – गवत
· तुरुंग – कैदखाना,कारागृह,बंदीखाना
· थंड – गार,शीतल,शीत
· थवा – घोळका,गट,समुदाय,जमाव,चमू
· दंत – दात
· दंडवत – नमस्कार
· दास – नोकर,चाकर
· दारा – पत्नी,बायको
· दानव – दैत्य,असुर,राक्षस
· दागिना – भूषण,अलंकार
· दिन – वासर,दिवस,अह,वार
· दीन – गरीब
· दुजा – दुसरा
· दुनिया – जग
· दुर्दशा – दु:स्थिति,दुरवस्था
· दुर्धर – गहन,कठीण
· दूध – दुग्ध,पय,क्षीर
· दैत्य – असुर,राक्षस,दानव
· देव – ईश्वर,ईश,सुर,परमेश,अमर,परमेश्वर
· दैन्य – दारिद्रय
· देऊळ – देवालय,राऊळ,मंदिर
· धरती – पृथ्वी,वसुंधरा,धरणी,क्षोणी,वसुधा,धरित्री,मही,भूमी,रसा,अवनी
· धवल – शुभ्र,पांढरे
· धनुष्य – कोदंड,चाप,तिरकमठा,धनू,कमटा,कार्मुक
· धन – संपत्ती,पैसा,वित्त,संपदा,द्रव्य,दौलत
· धूर्त – भांडखोर,लबाड,लुच्चा,चलाख,अरकाट,लफंगा,कावेबाज
· नगर – पूर,पुरी,शहर
· नजराणा – उपहार,भेट
· नवनीत – लोणी
· नवरा – वल्लभ,पती,भ्रतार,कांत,धव,भर्ता
· नमस्कार – वंदन,प्रणिपात,नमन,अभिवादन
· नदी – तटिनी,सरिता,जीवनदायिनी,तरंगिणी
· नृप – भूपाळ,भूपती,भूप,राजा,महीपती,नरेश
· नाथ – स्वामी,धनी
· निष्णात – प्रवीण,तरबेज
· नारळ – नारिकेल,श्रीफळ
· निर्जन – ओसाड
· निर्झर – झरा
· निर्वाळा – खात्रीपूर्वक
· निर्मळ – स्वच्छ
· नीच – अधम,तुच्छ,चांडाळ
· नेता – पुढारी,नायक
· नैपुण्य – कौशल्य
· नोकर – दास,सेवक,चाकर,उलिंग,आर्यिक
· नौदल – आरमार
· पशू – जनावर,श्वापद,प्राणी
· पती – भ्रतार,नवरा
· पक्षी – पाखरू,खग,द्विज,विहग,अंडज,विहंग
· पत्नी – बायको,कांता,अर्धांगिनी,दार,भार्या,कलत्र,जाया
· पर्वत – अद्री,गिरी,नग,अचल,शैल
· परिमल – सुगंध,सुवास
· पाणी – पय,जल,उदक,नीर,वारी,जीवन,सलील,अंबू तोय
· पारंगत – तरबेज,निपुण
· पान – पत्र,पल्लव,पर्ण
· पार्वती – उमा,भवानी,गौरी,कन्याकुमारी,दुर्गा,काली
· पाय – पाद,पद,चरण
· पारिपत्य – शिक्षा,दंड,पराभव
· पुरुष – मर्द,नर
· पुढारी – नेता,नायक,धुरीण,अग्रणी
· पूजा – सेवा,अर्चना,अर्चा
· पैसा – दाम
· पोपट – रावा,शुक,राघू,कीर
· पोरका – आई-बाप नसलेला,निराधार
· पंक – चिखल
· पंक्ती – ओळ,पंगत,रांग
· पंडित – विद्वान,शास्त्री,बुद्धिमान
· प्रकाश – तेज,उजेड
· पृथ्वी – धरणी,धरती,वसुंधरा,रसा,भू,धरा,क्षमा,मही,भूमी,धरित्री
· प्रजा – रयत,लोक,जनता
· प्रपंच – संसार
· प्रतीक – खूण,चिन्ह
· प्रगल्भ – शहाणा,प्रौढ,गंभीर
· प्रासाद – वाडा,मंदिर
· प्रताप – शौर्य,पराक्रम
· प्रघात – पद्धत,चाल,रिवाज,रीती
· प्रवीण – कुशल,पटू,निपुण,हुशार,निष्णात,तरबेज
· प्राचीन – पुरातन,जुनाट,पूर्वीचा
· प्रात:काळ – उषा,पहाट,सकाळ
· प्रेम – लोभ,स्नेह,माया,प्रीती,अनुराग
· पर्वत – नग,गिरी,अचल,शैल,अद्री
· फूल – सुमन,सुम,कुसुम,पुष्प
· बहर – सुगी,हंगाम
· बक – बगळा
· बळ – शक्ती,जोर,ताकद,सामर्थ्य
· बाग – उद्यान,उपवन,बगिचा
· बाप – पिता,वडील,तात,जन्मदाता,जनक
· बाण – शर,तीर,सायक
· बिकट – कठीण,अवघड
· बेडूक – दर्दुर,मंडुक
· ब्राह्मण – द्विज,विप्र
· ब्रह्मदेव – विधी,चतुरानन,प्रजापती,कमलासन,ब्रह्मा,विरंची
· बांधेसूद – सुडौल,रेखीव
· बेढब – बेडौल
· बैल – पोळ,खोंड,वृषभ
· बंधन – मर्यादा,निर्बंध
· बंधू – भ्राता,भाऊ
· ब्रीद – प्रतिज्ञा,बाणा
· भगिनी – बहीण
· भरवसा – खात्री,विश्वास
· भरभराट – चलती,समृद्धी,चलती
· भार – ओझे
· भाऊ – भ्राता,सहोदर,बंधू
· भान – जागृती,शुद्ध
· भांडण – झगडा,कलह,तंटा
· भाऊबंद – सगेसोयरे,नातेवाईक,आप्त
· भांडखोर – कलभांड,कलांट,कळाम,कलागती,कलाझंगडी
· भुंगा – भृंग,अलि,भ्रमर,मिलिंद,मधुप
· भू – धरा,भूमी,जमीन,धरित्री,धरणी
· भेद – भिन्नता,फरक
· भेकड – भीरु,भ्याड,भित्रा
· महिमा – मोठेपणा,थोरवी,माहात्म्य
· मनसुबा – विचार,बेत
· मकरंद – मध
· महा – मोठा,महान
· मलूल – निस्तेज
· मंदिर – देवालय,देऊळ
· मयूर – मोर
· मत्सर – असूया,द्वेष
· मार्ग – वाट,सडक,पथ,रस्ता
· माणूस – मनुज,मनुष्य,मानव
· मानव – माणूस,नर,मनुष्य,मनुज
· मित्र – सखा,स्नेही,दोस्त,सोबती,सवंगडी,
· मासा – मत्स्य,मीन
· मित्र – स्नेही,सोबती,दोस्त,साथीदार,सवंगडी
· मुलामा – लेप
· मुलगा – आत्मज,सुत,लेक,पुत्र,नंदन,तनय,तनुज
· मुलगी – आत्मजा,तनया,पुत्री,दुहिता,सुता,कन्या,तनुजा,नंदिनी
· मूषक – उंदीर
· मेष – मेंढा
· मोहिनी – भुरळ
· मौज – गंमत,मजा
· मंगल – पवित्र
· याचक – भिकारी
· यज्ञ – मख,याग,होम
· यातना – दु:ख,वेदना
· यान – अंतराळवाहन
· युवती – तरुणी
· युद्ध – लढाई,रण,संग्राम,समर,संगर
· रक्त – असु,रुधिर,शोणित,असुत
· रात्र – यामिनी,रजनी,निशा,रात
· रस्ता – वाट,पथ,मार्ग
· रागीट – संतापी,कोपी,कोपिष्ट
· रुक्ष – नीरस,कोरडे
· राजा – भूपती,नरेश,नरेंद्र,भूपाल,नृप
· राग – क्रोध,रोष,त्वेष,संताप,कोप
· रयत – प्रजा,जनता
· रोष – राग
· रंक – गरीब
· लढा – संघर्ष,लढाई
· लाज – भीड,शरम
· लक्ष्मी – कमला,रमा,वैष्णवी,श्री,इंदिरा
· लाडका – आवडता
· लावण्य – सौंदर्य
· वर – भ्रतार,नवरा,पती
· वल्लरी – लता,लतिका,वेल
· वंदन – प्रणाम,नमन,नमस्कार,प्रणिपात,अभिवादन
· वर्षा – पावसाळा,पाऊस
· वचक – दरारा,धाक
· वस्त्र – वसन,कपडा,अंबर,पट
· वत्स – बालक,वासरू
· वारा – वात,वायू,मरुत,अनिल,समीर,पवन,मारुत,समीरण,हवा
· वासना – इच्छा
· वाली – कैवारी,रक्षणकर्ता
· वानर – मर्कट,कपी,शाखामृग,माकड,
· वायदा – करार
· विलंब – उशीर
· विष्णू – रमेश,रमापती,मधुसूदन,चक्रपाणि,नारायण,केशव,हृषीकेश,गोविंद,पुरुषोत्तम
· विमल – निर्मळ,निष्कलंक
· विवंचना – चिंता,काळजी
· विद्रूप – कुरूप
· विनय – नम्रता
· विस्तृत – विस्तीर्ण,विशाल
· विस्मय – नवल,आश्चर्य
· विहार – सहल,क्रीडा,भ्रमण
· विलग – अलग,सुटे
· विषण्ण – कष्टी,खिन्न
· वीज – चंचला,सौदामिनी,चपला,तडिता,विद्युल्लता,विद्युत
· वेश – पोशाख
· व्यथा – दु:ख
· व्रण – क्षत,खूण
· व्याकूल – कासावीस,दु:खी
· शव – प्रेत
· शंकर -महेश,महादेव,निळकंठ,रुद्र,सांब,महेश,भालचंद्र,त्रिनेत्र,दिगंबर,शिव
· शक्ती – जोर,बळ,सामर्थ्य,ताकद,ऊर्जा
· शर – तीर,बाण,सायक
· शत्रू – रिपू,अरी,वैरी,दुश्मन
· शेज – अंथरूण,शय्या,बिछाना
· शिकारी – पारधी
· शिक्षक – गुरु,मास्तर,गुरुजी
· शीघ्र – जलद,लवकर
· शीण – थकवा
· शेतकरी – कृषीवल,कृषक
· शेष – अनंत,वासुकी
· शिकस्त – पराकाष्ठा
· सज्जन – संत
· सह्याद्री – सह्याचाल,सहयगिरी
· समाधान – संतोष,आनंद
· समुद्र – सिंधू,रत्नाकर,सागर,जलनिधी,जलधी,पयोधी,उद्धी,,अंबुधी
· समय – वेळ
· सकल – अखिल,समस्त,सर्व,सगळा
· सनातनी – कर्मठ
· साप – भुजंग,सर्प,अही
· संहार – विनाश,नाश,विध्वंस,सर्वनाश
· स्वच्छ – साफ,निर्मळ,नीटनेटका
· स्तुती – कौतुक,प्रशंसा
· साधू – संन्यासी
· साथ – संगत,सोबत
· सुगम – सोपा,सुकर,सुलभ
· सुरेल – गोड
· सोने – हिरण्य,कांचन,कनक,हेम,सुवर्ण
· सुंदर – छान,देखणे,सुरेख,मनोहर,रम्य,रमणीय
· सीमा – मर्यादा,शीव,वेस
· सेवक – नोकर,दास
· सैन्य – दल,फौज
· संघ – चमू,समूह,गट
· संशोधक – शस्त्रज्ञ
· संदेश – निरोप
· संघर्ष – टक्कर,कलह,झगडा,भांडण
· संकल्प – मनसुबा,बेत
· स्वामी – मालक,धनी
· स्वेद – घर्म,घाम
· सूर्य – भास्कर,रवी,आदित्य,भानू,दिनमणी,दिनकर,वासरमणी,सविता,मित्र,मार्तंड,चंडांशू
· संग्राम – समर,संगर,लढाई,युद्ध
· संशय -शंका
· संहार – विनाश,नाश,सर्वनाश
· सिंह – केसरी,वनराज,मृगेंद्र,पंचानन,मृगराज,
· स्त्री – वनिता,महिला,नारी,कामिनी,ललना,अबला
· हताश – निराश
· हरिण – कुरंग,सारंग,मृग
· हत्ती – कुंजर,गज,नाग,सारंग
· हात – हस्त,पाणि,कर,बाहू,भुजा
· हिम – बर्फ
· हिरमोड – विरस
· हिंमत – धाडस,धैर्य
· ह्रदय – अंत:करण,हिरित,अंतर
· हुशार – चाणाक्ष,चतुर,चलाख,कलमतारश,कसबी
· होडी – नौका,तर,नाव
· क्षत – माफी
· क्षय – ह्रास,झीज
· क्षीण – अशक्त
· क्षीर – दूध
· क्षुधा – भूक
· क्षेम – हित,कल्याण,कुशल
· क्षोभ – क्रोध
3,041
2 thoughts on “5०० समानार्थी शब्द”